Alkoholizm, przez wielu uważany za zwykły nałóg, który jest próbą ucieczki przed odpowiedzialnością za własne życie, to w rzeczywistości poważna choroba, która niszczy życie nie tylko samego pijącego, ale również jego najbliższych. Zakłada się, że jego rozwojowi sprzyjają trzy podstawowe grupy czynników: biologiczne, psychiczne i społeczne. Szacuje się, że w Polsce problem nadużywania alkoholu dotyka ok. 12% dorosłych obywateli, przy czym o nałogowych alkoholikach mowa już tylko w ok. 3% przypadków. Choć choroba alkoholowa przyjmuje różne formy, to tak naprawdę w każdej, nawet tej lekkiej i jeszcze nieszkodliwej dla otoczenia, należy ją leczyć.
Na czym polega psychoterapia alkoholizmu?
Psychoterapia alkoholizmu opiera się zwykle na założeniach nurtu poznawczo-behawioralnego. Na podstawie wywiadu z pacjentem i późniejszych rozmów, terapeuta ma za zadanie uświadomienie mu jego problemu i zachęcenie do wprowadzenia życiowych zmian, które pozwolą na zawsze rozstać się z używkami. Najczęściej wymaga to dogłębnej analizy przeszłości chorego i poznania mechanizmu, według którego rozwijała się u niego choroba alkoholowa. Na tej podstawie można później eliminować negatywne zachowania, zastępując je pozytywnymi nawykami. Dokładniej, terapia ma uczyć alkoholika zwyczajów będących alternatywą dla sięgania po alkohol. Powinna wzmacniać poczucie wartości chorego i dawać mu do zrozumienia, że jest wystarczająco silny, by realnie rozwiązywać problemy, a nie uciekać przed nimi w alkohol. Ponadto psychoterapia alkoholizmu ma pomóc choremu w przypomnieniu mu jego dawnych, życiowych priorytetów lub w znalezieniu nowych wartości, dla których warto pozostać w trzeźwości. Bardzo często w tym momencie terapii, cenną rolę odgrywają bliscy alkoholika.
W każdym rodzaju terapii alkoholizmu należy pamiętać, by podejście terapeutyczne było dobierane do konkretnego przypadku, a w razie potrzeby, odpowiednio modyfikowane. Najlepsze efekty daje terapia indywidualna, z czasem rozszerzona o terapię grupową oraz terapię rodzinną.
Farmakologia w leczeniu alkoholizmu
Choć psychoterapia jest podstawą leczenia alkoholizmu, to w wielu przypadkach nie da się uniknąć negatywnych skutków odstawienia używki bez pomocy farmakologicznej. Leki mają na celu złagodzenie objawów zespołu abstynencyjnego i zniwelowanie somatycznych skutków abstynencji, a po detoksykacji organizmu, mają redukować głód alkoholowy, prowadząc do całkowitego zaprzestania picia. Leczenie farmakologiczne najlepiej sprawdza się w warunkach zamkniętych. Hospitalizowany pacjent ma bowiem wydzielane odpowiednie dawki o konkretnych porach, więc nie może nadużyć leków ani ich ominąć, a dodatkowo nie istnieje ryzyko, że wróci do spożywania alkoholu w trakcie terapii.